کاربرد تابلو برق قدرت توزیع
از این نوع تابلوها به عنوان یکی از ابزارهای برق صنعتی برای توزیع برق از طریق تابلو برق اصلی به قسمت‌های مختلف یک مجموعه استفاده می‌شود.
تابلو توزیع قدرت فشار ضعیف با نام‌های Distribution Panel، تابلو توزیع شالتر و تابلو برق توزیع نیز در بازار شناخته می‌شود. تابلو توزیع برق با وصل شدن به بخش فشار ضعیف ترانسفورماتور وظیفه اصلی خود که توزیع برق به مدارهای فرعی (کل سیستم) است را انجام می‌دهد. تابلو توزیع برق خود به بخش‌هایی تقسیم می‌شوند؛ که هر کدام وظیفه مربوط به خود را انجام می‌دهند و در انواع زیر به مشتریان عزیز عرضه می‌شود:
- تابلو اصلی توزیع برق
- تابلو نیمه اصلی توزیع برق
- تابلو فرعی تاسیسات
- تابلو فرعی روشنایی
مشخصات فنی تابلو برق توزیع
انتخاب درست تابلو توزیع برق به دلیل ماهیت عملکردی آن می‌باشد.
- سطح اول: این کلیدها در جهت قطع کل تابلو توزیع برق استفاده می‌شوند.
- سطح دوم: کلیدهای موجود در این سطح زیر شاخه کلیدهای سطح یک هستند که انواع مختلفی کلید را می‌توان در آنها یافت.
- سطح سوم: این کلیدها را به عنوان توزیع کننده‌های اصلی می‌شناسند.
تابلو توزیع برق مصارف گوناگونی در صنایع مختلف دارد. حال اگر کلید را به درستی انتخاب نکنیم، در صورتی که خطایی در خروجی رخ دهد و کلیدهای پایین دست درست عمل نکند، در این زمان کلیدهای سطح یک، یعنی کلیدهای بالا دست وارد عمل می‌شوند و کل جریان سیستم را قطع می‌کنند؛ طبعا قطعی کل سیستم برای یک خطای کوچک تجربه خوش آیندی را برای کاربر نخواهد داشت. برای رفع این مشکل باید در طراحی مدار الکتریکی تابلو توزیع برق توجه داشت که قدرت قطع اتصال کوتاه کلید سر شاخه، از قدرت قطع تجهیزات زیر شاخه بالاتر باشد، که در صورت وقوع خطا در هر کدام از زیر شاخه‌ها، تنها کلید حفاظت مربوط به همان شاخه عمل کرده و فقط همان قسمت مدار قطع شود و کلید اصلی کل مدارها را قطع نکند.
تابلو برق توزیع را مانند تابلوهای دیگر می‌توان به خواست مشتری سفارشی ساخت که اغلب به صورت کشویی، فیکس و پلاگین هستند. در این نوع تابلوها تغذیه انشعابات توسط تجهیزات محافظتی مختلف مثل انواع بریکرها انجام می‌شود و با توجه با نوع طراحی مدار با کابل‌ها، شینه و سیم‌ها به یکدیگر وصل می‌شوند.
تابلو برق توزیع باید بسیار محکم و کاربردی باشد. در صورت رعایت اصول در هنگام ساخت تابلو توزیع برق عمری طولانی خواهند داشت. این تابلوها علاوه بر توزیع برق جهت حفظ ایمنی تجهیزات الکتریکی و ایمنی کل سیستم و همچنین ایمنی افرادی که به عنوان اپراتور با تجهیزات در ارتباط هستند استفاده می‌شوند. درجه حفاظت در تابلو برق توزیع بسته به محلی که تابلو قرار است در آن نصب شود باید تعیین گردد.
مشخصات فنی تابلو برق توزیع
- ولتاژ نامی: 230 ولت تکفاز و 380 الی 660 ولت سه فاز متناوب
- فرکانس: 40 تا 60 هرتز
- جریان نامی: تا 5000 آمپر
- قابلیت تحمل جریان اتصال کوتاه در یک ثانیه: تا 100 کیلو آمپر
- دارای استاندارد IEC 439
- درجه حفاظت: از IP40 تا IP54 مطابق استاندارد IEC 529
تجهیزات تابلو برق توزیع
در تابلو برق توزیع جهت اجرای فرمان‌ها و درخواست مدارهای قدرت و فرمان که طبق یک نقشه الکتریکی است، از تجهیزات زیر استفاده می‌شود؛ که با توجه به نیاز مصرف کننده می‌تواند تغییر کند.
- کلیدهای هوایی
- کلیدهای مینیاتوری به همراه کنتاکتورها و رله‌ها
- کلیدهای اتوماتیک یا حرارتی
- تجهیزات اندازه گیری
- مانیتورها
- شینه‌ها و کابل‌ها و ترمینال‌ها
- شاسی‌های استپ و استارت و غیره
انواع تابلو برق توزیع
تابلو برق توزیع را به طور کلی می‌توان به دسته بندی‌های زیر تقسیم می‌کرد.
- تابلو اصلی توزیع برق: این تابلوها از سمت فشار ضعیف به ترانسفورماتورها وصل می‌شوند.
- تابلو نیمه اصلی توزیع برق: این نوع تابلو از تابلو توزیع برق اصلی تغذیه می‌کند و وظیفه تامین برق بخشی از مجموعه را بر عهده دارد.
- تابلو فرعی تاسیسات: از این تابلوهای فرعی در توزیع و کنترل برق در بخش‌های خاصی از ساختمان مانند موتورخانه‌ها و غیره مورد استفاده می‌باشد؛ به عبارتی دیگر برای کنترل سیستم‌های برقی ویژه از تابلو فرعی تاسیسات استفاده می‌شود.
- تابلو فرعی روشنایی: تابلو توزیع برق فرعی روشنایی نیز از تابلو اصلی تغذیه کرده و برای توزیع و کنترل کلیدهای عمومی و برق روشنایی کاربرد دارد.
تابلوهای توزیع برق را می‌توان از نظر کاربرد و ساختار هم دسته بندی کرد که به چند مورد از آنها اشاره می‌کنیم.
انواع تابلو برق توزیع از نظر کاربرد
- تابلو برق توزیع فشار ضعیف
- تابلو برق توزیع نهایی
- تابلو برق توزیع Universal
- تابلو برق توزیع عملیاتی
انواع تابلو برق توزیع از نظر ساختار
- تابلو برق توزیع تمام بسته ایستاده
- تابلو برق توزیع تمام بسته دیواری
- تابلو برق کشویی
- تابلو برق عملیاتی ثابت
- تابلو برق قابل جداسازی
طراحی و ساخت تابلو برق توزیع
در طراحی و ساخت تابلو برق توزیع، ما نیاز به دو نوع نقشه که شامل نقشه‌های رایزردیاگرام و نقشه داخل تابلو داریم.
- نقشه رایزردیاگرام: این نقشه جایی که تابلو برق توزیع قرار است نصب شود را مشخص می‌کند.
- نقشه داخل تابلو: این نقشه خطوط فیوزها و کلیدها را مشخص می‌کند.
برای مثال نقش تابلو برق توزیع در سیستم یک کارخانه به عنوان یک تجهیز با حفاظت بسیار بالا جهت کنترل و تقسیم جریان ورودی به زیر شاخه‌های مختلف شناخته می‌شود. در واقع تابلو توزیع برق به صورت زیر شاخه‌ای توسط تعداد معینی فیدر به یک کلید بالا دست وصل می‌شوند. فرض کنید در یک مجموعه چندین موتور و پمپ و مصرف کننده‌های دیگر وجود دارد که هر کدام با سطح توان مربوط به خود باید توسط تجهیزات مناسب محافظت گردند و یا اینکه بسته به کاربری مورد نظر باید مطابق فرمان تعریف شده به کار گرفته شوند. برای تحقق این منظور و طراحی یک تابلو برق توزیع بهینه می توان المان‌های زیر را مورد توجه قرار داد.
- طراحی مدار فرمان مناسب مطابق عملکرد مورد نیاز
- میزان جریان مصرفی هر تجهیز
- تکفاز یا سه فاز بودن مصرف کننده
- حفاظت‌های مورد نیاز از قبیل کنترل فاز و کنترل بار و اینترلاک‌های الکتریکی و مکانیکی مناسب
- حداکثر جریان شکست عایقی و حداکثر جریان قطع اتصال کوتاه